انتشارات شهرتاش |
مجموعه‌ی داستانهای فکری 3،2،1 مجموعه‌ای از داستانهای فلسفی برای کودکان است تا با همسالان خود در کلاس یا با والدین خود در منزل از خواندن و بحث کردن درباره‌ی آنها لذت ببرند. داستانها کودکان را تشویق میکنند تا در مورد موضوعاتی مانند انصاف، دوستی سوال‌هایی را مطرح کنند؛ درمورد تجربه زمان و تغییر بحث کنند؛ و رابطه خود را با محیط زیست بررسی کنند. داستانها کودکان را به پرسش، دیدن پیامدها و پیش‌فرض‌ها، استفاده از ملاک‌ها و کشف دیدگاه‌های مختلف دعوت میکنند.
کتاب راهنمای معلم/کتاب فعالیت نیز در هر کتاب گنجانده شده است تا به شما و کلاستان در فرآیند کندوکاو فلسفی کمک کند. آنها درس فلسفه را با کمک به دانشآموزان کلاس در توسعه و کشف بیشتر ایده‌ها و موضوعاتی تقویت میکنند که از داستانها برمی‌خیزند. تمام ایده‌های برجسته مطرح شده توسط هریک از داستانها در راهنماها پوشش داده شده است.
این كتاب‌ها كودكان را تشویق می‌كنند تا برای درك معنا بخوانند، دلیل بیاورند، نظرات دیگران را بررسی کنند، سؤال کنند، تمایز قائل شوند، انسجام داشته باشند، پیوندها را پیدا كنند، حاشیه‌روی نكنند، مفاهیم را تحلیل کنند، از ملاك‌ها استفاده کنند، تبیین کنند، روان سخن بگویند، فعالانه گوش دهند، از تمثیل‌ها استفاده کنند، پیش‌فرض‌ها را تشخیص دهند، پیامدها را در نظر بگیرند، منطقی باشند، ایده‌هایشان را با هم در میان بگذارند، مثال بیاورند، انعطاف‌پذیری داشته باشند، خود تصحیحگر باشند، به دیگران احترام بگذارند.
Thinking Stories 1: Philosophical Inquiry for Children
By: Philip Cam
Illustrators: Ken & Karen Rinkel
Ages: 8 years and up
shahrtash –
اکوسیسترها
1) دانش آموزان پایه سوم دبستان پسرانه توسعه سال 1388- مظفری
این دومین داستانی است که امسال برای این کلاس خوانده شده است. داستان قبلی لیندا و کلارا بود. همانطور که در برگه‌‌‌ی قبل از این برایتان نوشتم احساس می‌کنم قدرت بچه‌ها در دیگر زمینه‌هاو مهارتهای کلاس فلسفه بیشتر از توانایی شان در داشتن سؤال واقعی ست . آیا بچه‌ها سؤال واقعی ندارند یا ما نمی توانیم از داستانها سکوی خوبی برای رسیدن به سؤال واقعی بسازیم؟
برای اولین بار به سراغ داستان اعتراض رفتم برای این کلاس خودم داستان را خواندم و
از کلاس بعدی خواستم خودشان داستان را صامت‌خوانی کنند که تمام وقت را گرفت و هرکه تمام کرد سؤالهایش را یادداشت کرد اما باز هم وقت تمام شد و قرار شد دفعه‌‌‌ی بعد سؤالهایشان را بگویند آیا این کار اشتباه بود؟
نکته:در صحبتی که با هم داشتیم فرمودید که بعد از 12 جلسه که از اول سال گذشته است باید جنس سؤالات بچه‌ها تغییر کرده باشد .
سؤالات بچه‌های کلاس چهارم/گروه ب :12/11/88 (بچه‌هایی که من داستان را برایشان خواندم و به علت حجم مطلب و کم بود وقت داستان را تا نیمه خواندم.)
1- چرا مردم با هم مخالف هستند و برای نشان دادن مخالفتشان تظاهرات میکنند؟ (پارسا)
2- چرا انسانها جنگلها و رودها را از بین می‌برند؟ (عرشیا)
3- چرا انسانها حیوانات و جان داران را از بین می‌برند؟ (ارشیا)
4- چرا انسانها به جای محافظت از طبیعت می‌خواهند آن را از بین ببرند و قدرت به دست بیاورند؟ (ماهان)
5- چرا بعضی از انسانها رحم ندارند؟ (محمد سعید)
6- انسانها چه کار می‌توانند بکنند تا طبیعت از بین نرود؟ (رضا)
7- چرا بعضی از پلیس‌ها آدم‌های بی گناه را می‌کشند؟ (برنا)
8- چرا همه یک حرف را دوست ندارند؟ (مهدی)
9- چرا پلیس‌ها هم در تظاهرات می‌آیند؟ (ارشیا)
10- آیا برای اینکه اعصابمون خورده و اعتراض داریم باید تظاهرات کنیم؟ (پاشا)
11- آیا واقعأ حیوانات هم اعتراض میکنند؟ (مرادی-ارشیا)
12- آیا واقعأ انسانها فقط می‌خواهند طبیعت را از بین ببرند؟ (ماهان)
13- آیا انسانها مجبورند جنگلها را از بین ببرند؟ (محمد سعید)
14- مردم با تظاهرات چه چیزی به دست می‌آورند و چه احساسی دارند؟ (مهدی)
15- آیا برای ساختن میز و صندلی باید از درختان استفاده کرد و جنگلها را از بین برد؟ (پارسا)
16- ما از جنگیدن به کجا می‌رسیم؟ (پارسا)
17- چرا بعضی‌ها که می‌گویند گیاهان را از بین نبرید خودشان این کار را میکنند؟ (محمد سعید)
دسته بندیها :
2-3-4-5-7-15-17- (تجاوز به حق دیگران)
1-10-11-14-16 (اعتراض و تظاهرات)
2-4-12-13-15 (از بین بردن طبیعت)
5-7-9 (بی رحمی چیست؟)
1-8 (تفاوت اختلاف نظر با مخالفت با دیگران چیست؟)
ادامه‌‌‌ی سؤالات (از صفحه ی96 تا پایان) در جلسه بعد که داستان تمام شد.18/11/88
1- اکوسیستم‌ها چیستند و چه کاری میکنند؟ (امیر پارسا –ارشیا)
2- آیا انسانها یک نوع اکوسیستم اند؟ (ماهان)
3- چرا بعضی از سؤالها در ذهن ما سؤال دیگری را بوجود می‌آورد؟ (موسوی)
4- چرا بچه‌ها زیاد سؤال میکنند؟ (مهدی)
با آنکه فکر می‌کردم بچه‌ها سؤالات زیادی از این قسمت داشته باشنداما همین 4 سؤال مطرح شد آیا دلیلش در گیری آنها با دسته بندی کردن سؤالات جلسه قبل بود؟ نباید ادامه داستان را می‌خوانم؟
آیا می‌توانستم با موضوع‌هایی که از داستان نصفه در آمده بود بحث را شروع می‌کردم؟
* ما داستان را وقتی قطعه قطعه میکنیم و سؤال در می‌آوریم یک طرف ولی نباید سؤال‌های نیمه را دسته‌بندی کرد .
2) دانش آموزان پایه چهارم دبستان پسرانه توسعه سال 1388- مظفری
کلاس چهارم /2گروه الف:
1-آیا ما برای انجام هر کاری فکر میکنیم؟ (سجاد)
2- چرا ما تظاهرات میکنیم؟ (سالار)
3-چرا بعضی وقتها بوسیله‌‌‌ی آدم‌های قدرتمند جلوی انجام نظرهای خوب گرفته می‌شود؟ (پارسا)
4-آیا نظر سیاه پوست‌ها و سفید پوست‌ها می‌تواند مکمل باشد؟ (امیر)بحث چند جلسه قبل بچه‌ها مکمل‌ها بوده است.
5-اگر محیط زیست از بین برود و حیوانات به باغ وحش منتقل شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ (دانیال)
6-آیا همه‌‌‌ی تظاهرات‌ها هدف مشخصی دارند؟ (سجاد)
7-آیا همه‌‌‌ی مردم باعث از بین رفتن حیوانات می‌شوند؟ (کامیار)
8-چرا بعضی‌ها می‌خواهند طبیعت را از بین ببرند؟ (محسن)
9- چرا بعضی‌ها می‌خواهندرودها و جنگلها را از بین ببرند؟ (کسری)
10-چطور یک سفید پوست و یک سرخ پوست با هم دوست می‌شوند؟ (پارسا)
11-چرا هر کسی یک گروه انتخاب کرد و همه در یک دسته نبودند؟ (پارسا)
دسته بندی :
4-10 مکمل بودن
1-2-6-11 تظاهرات
3-5-7-8-9- نجات یا از بین بردن طبیعت
5-7-از بین رفتن حیوانات
کلاس چهارم/1گروه الف:
1- چه چیزهایی شامل اکو سیستم می‌شوند؟ (کیان)
2- چرا پدر و مادرها در اثر حرف بچه‌ها شون تغییر عقیده می‌دهند؟ (امیر علی)
3- چرا بعضی وقتها بچه‌ها توضیح پدر و مادرها را نمی فهمند؟ (ماهان)
4- چرا بعضی‌ها همش گریه میکنند؟ (حسینی)
5- چرا بعضی وقتها بچه‌ها سؤالهایی را می‌پرسندومادر‌ها جوری توضیح می‌دهند که بچه‌ها نمی فهمند؟ (حسین)
6- چرا مردم از دیگران حمایت میکنند؟ (دودانگه)
7- چی میشه که بچه‌ها تغییر عقیده می‌دهند؟ (امیرعلی)
8- چرا بعضی وقتها توضیح پدر و مادرها بچه‌ها را گمراه میکند؟ (کیان)
9- چرا بچه‌ها روی خواسته‌های خود پا فشاری میکنند (؟)
10- چرا بعضی از پدر و مادرها نظر بچه‌ها را نمی پرسند؟ (امیر علی)
11- چرا اتفاق‌های زیادی روی حیوانات می‌افتد و مردم به آنها اهمیت نمی دهند؟ (امیرعلی)
12-چرا بیشتر مردم به یکدیگر اهمیت نمی دهند؟ (کیان)
ادامه‌‌‌ی داستان در هفته‌‌‌ی بعد خوانده شد و این سؤالها در آمد:
دسته بندی: 2-3-5-7-8- عدم درک
2-7 تغییر عقیده دادن
4-6-11-12- حمایت کردن و اهمیت دادن و یا اهمیت ندادن
1-6-11 چه چیزهایی شامل اکوسیستم می‌شود
چهارم/1 گروه:ب
1- چرا مردم این‌قدر بی رحمند؟ (ماهان)
2- تظاهرات یعنی چی؟ (کسری-خشایار)
3- چرا مردم قبل از اینکه کاری را انجام دهند به عاقبت آن فکر نمی کنند؟ (امیر)
4- چرا بچه‌ها جواب‌هایی را که دوستانشان می‌دهند می‌فهمند ولی جواب بزرگتر‌ها را نمی فهمند؟ (ماهان)
5- چرا مردم چیزی را که نمی فهند می‌گویند بد است؟ (امیر و احسان)
6- چرا بعضی‌ها زود قضاوت میکنند؟ (علیرضا)
7- چرا به بچه‌ها حقیقت را همیشه نمی گویند؟ (بردیا)
8- چرا بعضی‌ها وقتی موضوعی به نفع خودشان است دروغ می‌گویند؟ (حامد)
9- چرا بعضی از مردم فقط به فکر خودشان هستند؟ (بابک)
10- قضاوت کردن یعنی چه ؟ (کسری)
11- چرا وقتی ما با کسی دوست می‌شویم خوش حال می‌شویم؟ (احسان)
12- چرا وقتی از کسی سؤالی پرسیده می‌شودسؤال دیگری هم به ذهن ما می‌رسد؟ (علی رضا)
13- چرا مردم به جانداران دیگر اهمیت نمی دهند؟ (خشایار)
14- چی میشه که ما بعضی وقتها دقیقأ خواب اتفاق‌هایی را می‌بینیم که همان روز افتاده است؟ (بابک)
15- چرا وقتی کسی چیز جالبی را می‌شنودسؤالی به ذهنش می‌رسد؟ (علیرضا)
16- چرا مردم به چیزهایی که با ید اهمیت بدهند اهمیت نمی دهند؟ (امیر)
17- کنجکاوی یعنی چه؟ (کسری)
18- چه چیزی باعث کنجکاوی می‌شود؟ (حامد)
19- ترس چیست و چرا مردم می‌ترسند؟ (ماهان)
دسته بندیها:7-8 دروغ گفتن چیست؟
7-8 نگفتن حقیقت چیست؟
3-5 فکر نکردن به عاقبت کار
12-15-17-18 کنجکاوی چیست؟
1-13-16بی رحمی چیست
3-5-10-6-قضاوت کردن یعنی چه؟
shahrtash –
شبی زیر ستارگان
1) دانش آموزان پایه سوم دبستان پسرانه توسعه سال دیماه 1387- مظفری
اين نشان دهنده ي اين است كه بچه‌هاي به يك سطحي از تجريد و نگاه فلسفي رسيده اند. يعني پشت سؤال‌هاي داستان محور خود را يافته اند و از اينجا به بعد بايد به سراغ تعريف بروند. به يك تأمل و ترديد در مورد مفاهيم از نگاه فلسفي رسيده اند و شك كرده اند كه اصلا دوستي يعني چه؟ در ساير نمونه‌هاي ديده شده هيچ كس دچار «نمی دانم» نشده است همه با پيش فرض دانستن مي پرسند. اين‌ها مي خواهند از نو بنگرند. ممكن است اين‌ها تقليدي باشد ولي مهم نحوه ي برخورد با اين سؤال‌هاست كه نقش تسهيلگر در اينجا بعد از 3 سال كار سركار خانم مظفري تازه وارد مرحله ي جديدي مي شود كه چه كند؟
1- احساسات یعنی چه؟ (سجاد)
2- زندگی یعنی چه؟ (ماهان)
3- دوستی یعنی چه؟ (بابک)
4- مهربانی یعنی چه؟ (محمد سعید)
5- اگر محبت نبود چه اتفاقی می‌افتاد؟ (محمد)
6- غمگین بودن یعنی چه؟ (امیر)
7- چگونه ما با یکدیگر دوست می‌شویم؟ (بابک)
8- چرا ما با یکدیگر دوست می‌شویم؟ (امیر پویا)
9- احساسات برای ما چکار میکنند؟ (محمد مهدی)
10- اگر ما دوستی نداشتیم چه می‌شد؟ (عرب)
11- دوست خوب یعنی چه؟ (بردیا)
12- دنیای دوستی چه دنیایی است؟ (محمد مهدی)
13- چرا ما تقریح میکنیم؟ (متوکل)
14- آیا بعد از اتفاقات بد ما دوباره می‌توانیم زندگی کنیم؟ (محمد سعید)
2) دانش آموزان پایه چهارم دبستان پسرانه توسعه سال 1390- مظفری
1- چرا وقتی پدر بزرگ تصویر دوستش را روی سنگ دید فکر کرد او برای همیشه زنده است؟
2- چرا وقتی کسی از ما می‌میرد ما باز هم فکر میکنیم که او زنده است؟
3- چرا بعضی‌ها به دیگران احترام می‌گذارند؟
4- غم چیست؟
5- ترس یعنی چی ما چند جور ترس داریم؟
6- ایا ناراحتی با غم فرق میکند؟
7- چرا پدر بزرگ در برابر سوال برندن سکوت کرد؟
8- چرا بعضی‌ها وقتی بهترین دوست خود را از دست می‌دهند دیگر با کسی دوست نمی شوند؟
9- چرا برندن با پدر بزرگش دوست شد؟
10- چطور بعضی‌ها با بزرگتر از خود دوست می‌شوند؟
11- دوست یعنی چی؟
3) معلمان متوسطه کرمان- شهریور سال 1389
(1) چرا مرگ ترسناک است؟ (نقیب)
(2) اگر شبی زیر ستارگان بخوابی به چه چیزهایی دقت می‌کنی؟ (سبطان زاده)
(3) بعد از مرگ چه چیزهایی از انسان باقی می‌ماند؟ (شمس پور )
(4) آیا مرگ پایان زندگی ست؟ (حاجی زاده)
(5) آیا یک دوست برای آدم جاودانه می‌شود یا خاطره‌‌‌ی او؟ (حیدریان)
(6) آیا بعد از مرگ ما به زندگی ادامه می‌دهیم؟ ( ؟)
ماهیت مرگ:1-4
جاودانه‌ها:3-5
عالم پس از مرگ:3-6-4
shahrtash –
خانه تو یا من؟
1) دانشآموزان پایه سوم دبستان پسرانه سما – سال 1389- گودرزی
بعد از داستان یك گپ حسابی هم زدیم اما دیگر نپرسیدم حالا سؤالاتتان را .. بلكه گفتم :” به داستان خوب فكر كنید … چه موضوعاتی در داستان بوده؟ …
مظفری: “این صحبت کردن در مورد داستان و وقایع ان بچه‌ها را تخلیه میکند، به درک مطلب انها کمک میکند، داستانی که روی انها تاثیر گذاشته و الان دوست دارند از محتوایش بپرسند و بشنوند کم کم انها را رها میکند و به انها اجازه می‌دهد از این پل عبور کنند و به سؤالات اساسی و موضوعات درونی ان بپردازند من هم این روش را امتحان کرده ام و تاثیرش را دیده ام .”
بچه‌ها : دوستی … خانه … زندگی كردن … كمك …
گودرزی : كجای داستان موضوع كمك را دیدی؟ …
ب: آنجا كه انا نفس كم آورد و داشت می‌مرد ولی اتو به او كمك كرد تا به آب برگردد. …
همینطور موضوعات دیگری هم در آمد كه توضیحش را هم بچه‌ها دادند: دلسوزی/ مهربانی /خواستن / توانستن/ آواز خواندن / ترس / اعتماد به نفس/اعتماد كردن .
معلم: بچه‌ها حالا خوب به این موضوعات فكر كنید ببینید در مورد این مسائل سؤال دارید؟ سؤالی كه برایتان مهم باشد؟ سؤالی كه خیلی می‌خواهید دنبال جوابی برایش باشید؟ لطفا فقط سؤالهایی را بپرسید كه برایتان خیلی مهم است… به كلمات پرسشی هم توجه كنید. ( كلمات روی تخته توسط یكی از بچه‌ها نوشته شده)
شهرتاش: گاهی اگر احساس کردید که سؤالات ساختگی هستند بپرسید: (این سؤال از کجای داستان به ذهنشان رسیده است؟) و جلوی سؤال شماره صفحه بزنید
1. دلسوزی چه فایده ای دارد؟
2. آیا هر كس می‌تواند به كس دیگری اعتماد كند؟
3. چرا بعضی مردم تعجب می‌كنند؟
4. چطور می‌توانم به دوستم اعتماد كنم؟
5. چطور مردم به هم ظلم می‌كنند؟
مظفری: (کاش می‌پرسیدید از کجای داستان این سؤال به ذهنت رسیده ؟ میتوان حدس زد که شکار ماهی توسط اتو دلیل ان بوده اما شاید او چیز دیگری در ذهن داشته)
6. چرا به دوستانمان اعتماد می‌كنیم؟
7. آیا من اعتماد به نفس دارم؟
8. آیا هر دوست به دوست خود اعتماد می‌كند؟
9. آیا با به دنیا آمدن من پدر و مادرم خوشحال شدند؟
مظفری: (این سؤال از کجای داستان به ذهنشان رسیده است؟)
10. چگونه می‌توانم نترسم؟
11. چرا به دشمنانمان اعتماد كنیم؟
12. چرا زندگی می‌كنیم؟
مداخله‌های تسهیلگر در حین كار:
دو بار از بچه‌ها پرسیدم این سؤال را با آیا هم بگو .. با چگونه هم… حالا دوست داری كدام را بنویسم؟
دو نفر سؤال از اتو و انا كردند . من خواستم از داستان بیرون بیایند و در مورد این موضوعات كه گفته اند سؤال خودشان را بپرسند… ( دلیل من برای این كار این است كه اگر چنین كنیم باز هم سؤال به داستان و موضوعاتش مربوط خواهد بود چون موضوعات از داستان در آمده اند. )
مظفری: بله درست است
شهرتاش: ما الان این روش را توصیه نمی کنیم یعنی می‌گذاریم به فرایند طبیعی کار جلو برود و بچه‌ها خودشان بفهمند که از چه نوع سؤالهایی بکنند. این بدان معناست که هنوز سؤال درک مطلبی برای ذهن کودک وجود دارد
گودرزی: چند سؤال دارم:
1- نظرتان در مورد این كار چیست؟ ( اول در آوردن موضوع، بعد طرح سؤال از موضوعاتی كه از داستان در آمده و نه از داستان.)
مظفری: خب حاصل کار شما همان چیزی ست که ما به دنبالش هستیم. شما مرحله‌‌‌ی سؤال را با سازمان دهی و استخراج موضوعات جابجا کرده‌اید .در بیمارستان عروسک‌ها ما این کار را با بچه‌هایی که توانایی خواندن ندارند انجام می‌دهیم سبک‌‌تر و کم حجم‌‌تر . یعنی وقتی قسمتی از داستان را خواندیم از انها می‌خواهیم که در مورد داستان صحبت کنند و بعد گاهی فقط کلماتی را که می‌گویند روی تخته به عنوان موضوع می‌نویسیم و در مورد انها بحث میکنیم. فکر می‌کنم راهی که رفته اید هم صرفه جویی در وقت بوده و هم پیوند موضوعات با زندگی بچه‌ها و اطرافیانشان واقعی‌‌تر . اما این پاسخ را تا شنیدن نظر خانم شهرتاش برای بقیه نمی فرستم . می‌‌ترسم انها این کار را انجام دهند اما به علت نداشتن تجبره و عدم شناخت موضوعات و درونمایه‌ها به اشتباه بیافتند.
شهرتاش: این کار یعنی اول دسته‌بندی میکنیم و بعد سؤال در می‌آوریم. روش خانم شارپ برای بچه‌های کوچک استفاده از جمله و عبارت است به جای سؤال است و نه استخراج موضوع – دقیقا می‌گویم استخراج- یعنی موضوعات داستان. در الگوی خانم شارپ هر بچه آن موضوعی را مطرح میکند که ذهنش را درگیر کرده و نمی تواند در آن خصوص سؤال کند. ولی این روش یعنی استخراج هرچه در داستان هست یعنی تخلیه موضوعی داستان ولو این که ذهن ما درگیر نباشد. این کار درست نیست. اینجا کلاس قصه‌خوانی نیست. حرف‌های جناب گودرزی از نگاه معلم داستان‌خوانی و استفاده از تجارب گذشته و در هم آمیختن روش‌هاست خوب است ولی در فلسفه برای کودکان روش این نیست.
1- سؤال 9 مشكوك است . اگر نباید در لیست نوشته می‌شد (با دلیل لطفا) چه باید میكردم؟ من هم این را احساس کردم شاید این سؤال که چه چیزی در این داستان یا کدام موضوع این سؤال را به شما اورده است می‌توانست دلیل سؤال را روشن کند.
2) دانشآموزان پایه دوم دبستان پسرانه توسعه سال 1389- مظفری
1- چطور ادمها با هم دوست می‌شوند؟
2- چرا دوستان همدیگر به خانه‌‌‌ی هم دعوت میکنند؟
3- آیا حیوانات هم مانند ادمها باهم دوست می‌شوند؟
4- چرا ما خیلی چیزها را نمی دانیم؟
5- ایا همه‌‌‌ی ادمها می‌توانند با هم دوست شوند؟
6- چرا بعضی‌ها فقط با یک نفر دوست می‌شوند؟
3) دانشآموزان پایه چهارم دبستان پسرانه سما سال 13/7/1389- قاسمی
1-چرا ما باید با همسالانمان دوست شویم؟ (محمد)
2-چرا اتو (که خرس بود) با ماهی دوست شده بود؟ (دانیال)
3-چرا اتو ماهی را نخورد؟ (صدرا)
در میان سولاتی مثل دستای خرس چه شکلی و غار کجاست …مطرح شد که از دیگر دانشآموزان خواستم جواب دوستشان را بدهند یا به کتاب مراجع کردم از روی متن خواندم تا متوجه شود که جواب در متن کتاب بود
shahrtash –
لیندا و کلارا
1) دانشآموزان کلاس چهارم دبستان پسرانه توسعه سال 1388- مظفری
این سؤالات لیندا وکلاراست که مهرماه خوانده شده و طرح بحث‌ها و تمرین‌هایش تا بهمن طول کشید . من سؤالات مطرح شده از این داستان را در این جا می‌آورم و از شما خواهش می‌کنم مقایسه ای بین سؤالات این داستان و داستان دوم يعني اكوسيسترها که4 ماه بعد خوانده شد بفرمایید.
چهارم/2 گروه الف:13/7/88
1- چرا بعضی از آدمها قدشان خیلی بلند است؟ (دانیال)
2- چرا بعضی‌ها از مشخصات خودشون راضی نیستند؟ (کسری)
3- چرا بعضی‌ها قد خیلی کوتاهی دارند؟ (کسری)
4- چرا بعضی‌ها از دیدن برنامه‌های تلویزیونی گریه شان می‌گیرد؟ (امیر)
5- چرا بعضی‌ها زود گریه شان می‌گیرد؟ (کامیار)
6- چرا بعضی‌ها زود عصبانی می‌شوند؟ (عرشیا)
7- چرا ما بعضی چیزها را نمی توانیم باور کنیم؟ (امیر محمد)
8- چرا وقتی ما به خواسته‌هایمان می‌رسیم دیگر آنها را دوست نداریم و برامون مهم نیستند؟ (رامتین)
9- چرا بعضی‌ها به خصوصیات دیگران حسودی میکنند؟ (سجاد)
10- چرا بعضی‌ها عصبانیت خود را روی دیگران خالی میکنند؟ (دانیال)
11- چرا بیشتر داستانها به خوبی تمام می‌شوند؟ (کسری)
12- چرا بعضی وقتها ما از دست دوستامون ناراحت می‌شویم؟ ( محسن)
13- چرا گاهی ما از کارهایی که میکنیم پشیمان می‌شویم؟ (عرشیا)
14- چی میشه که ما عذرخواهی میکنیم؟ (کسری)
دسته بندی:1-2-3-9-10-12-134-4-5-6-13 چه چیزهایی مشخصات یا خصوصیات یک فرد را تعین میکند؟
13-14 چه وقت ما باید عذر خواهی کنیم؟
9-2 حسادت چیست و ما چرا حسودی میکنیم؟
4-5-6-10-12-14 احساسات چیست؟
12-13- چه چیزهایی باعث ناراحتی ما می‌شوند؟
1-3- رشد چیست؟
1-8- ملاک خواسته‌های ما چیه؟
این گروه پس از چند جلسه به این تعریف از رشد رسیدند: رشد یعنی، بزرگ شدن و ادامه پیدا کردن توانایی‌ها و تجربه‌ها‌‌‌ی جسم و روح و شناخت ما.
کلاس چهارم 2/گروه ب 13/7/88
1- چرا کلارا با اینکه دوست صمیمی لیندا بود به پای او لگد زد؟ (محمد سعید)
2- چرا دو دوست صمیمی بایدباهم دعوا کنند یا مشکل درست کنند؟ (ماهان)
3- چرا بعضی‌ها که قدشان کوتاه است دوست دارند قد خود را کوتاه نشان دهند؟ (مرادی)
4- چرا کسانی که قدشان کوتاه است دوست دارندبلند باشند؟ (محمدامین)
5- چرا ما باید همدیگر را مسخره کنیم؟ (موسوی)
6- دعوای بین دوستان چگونه به وجود می‌آید؟ (محمد)
7- چرا بعضی از انسانها بیش از حد رشد میکنند؟ (ماهان)
8- چرا بعضی از انسانها با اینکه رشد میکنند اما قدشان کوتاه است؟ (ارشیا)
دسته بندی:3-4-نقطه ضعف
7-8-رشد چیست؟
2-5-6-اختلاف نظر بین افراد ودوستان.
کلاس چهارم/1 گروه الف 13/7/88
1- آدمها تا کی رشد میکنند؟ (آرتین)
2- چرا بعضی از مردم از قد بلندخود آزرده اند؟ (کیان)
3- چرا بعضی آدمها سریع از دست یکدیگر عصبانی می‌شوند؟ (امیر علی)
4- حسودی چیست؟ (علی محمد)
5- چرا بعضی‌ها قد بلند و بعضی‌ها قد کوتاهند؟ (کسری)
6- چرا بعضی‌ها به یک دیگر حسودی میکنند؟ (ماهان)
7- چرا آدمها از نعمت‌هایی که خدا به آنها داده است راضی نیستند؟ (کیان)
8- چطوری میشه که آدمها با هم دردودل میکنند؟ (کیان)
9- چرا بعضی‌ها دیگران را مسخره میکنند؟ (آرین)
10- چرا بعضی‌ها عصبانیت خود را روی دیگران خالی میکنند؟ (امیر علی)
کلاس چهارم/1 گروه ب
1- چرابعضی‌ها ازقد بلندی خود بدشان می‌آید؟ (خشایار)
2- مردم چگونه /به چه علت با هم دوست می‌شوند؟ (امیر رضا)
3- چرا بعضی از مردم کارهایی میکنند که باعث پشیمانی آنها می‌شوند؟ (امیر-احسان)
4- چرا بعضی از مردم به یکدیگر حسادت میکنند؟ (کسری)
5- چرا بعضی از مردم خیلی قد بلندند؟ (بردیا9
6- چرا بعضی‌ها از قد کوتاهی خود خیلی ناراحتند؟ (بابک)
7- چرا بعضی‌ها خیلی قد کوتاهند؟ (خشایار)
8- چرا بعضي از مردم نا شكري مي كنند؟ (شريف)
9- جرا بعضي از مردم كار بد مي كنند و فرار مي كنند؟ (خشايار)
shahrtash –
چاقو
1) دانشآموزان پایه ششم (اول راهنمایی) مدرسه سما 1389- حسام سبحانی
1) چرا باید دزدی كنیم (چرا بعضی از ما دست به دزدی می‌زنیم)؟ اسامی بچه‌ها با ید اینجا جلوی اسم انها نوشته شود
2) آیا دزدی كار خوبی است؟
3) آیا انسان باید قبل از انجام هر كاری فكر كند؟
شهرتاش: از قول لیپمن:” فکر کردن مانند تنفس و هضم غذاست و همیشه در حال وقوع هست هنگام هر کاری که انجام می‌دهیم و هرچیزی که می‌سازیم فقط صحبت سر خوب فکر کردن و ضعیف فکر کردن است و این که می‌توانیم تفکر خود را بهبود ببخشیم.” صفحه 14 کتاب فلسفه در کلاس
4)چرا انسان دزدی می‌كند، در حالی كه می‌داند مجازات خواهد شد؟
شهرتاش: این مجازات حتما باید با مجازات عدم رعایت قوانین کلاس در واژه متفاوت باشد
5) از چه زمانی دزدی در جهان شروع شد؟
6) آیا می‌شود در جهان اصلاً دزدی اتفاق نیفتد؟
7) آیا اعتراف به دزدی می‌تواند انسان را از مجازات آن نجات دهد؟
8) دزدی یعنی چه؟
9) چه زمینه‌ای باعث ایجاد دزدی می‌شود؟
10) آیا بخشش باعث رشد (شخصیتی) می‌شود؟
2) دانشآموزان پایه پنجم دبستان پسرانه سما سال 1389- گودرزی
پرسیدم : بچه‌ها، به این داستان خوب فكر كنید : آیا چیزی بود كه توجه شما را بر انگیزد؟ با آن مخالف باشید یا به نظرتان ارزش بحث كردن را داشته باشد؟
بچه‌ها گاهی عبارت گفتند ( تقریبا همه سال گذشته فبك داشتند و آماده بودند.) از آنها پرسیدم : آیا در این مورد سؤالی هم داری؟ اینها سؤالاتشان است:
1. آیا وقتی كتابی را به كتابخانه پس نمی دهیم دزدی است؟
2. آیا می‌توانیم چیزی كه مال ما نیست به دیگران ببخشیم؟
3. آیا چیزهای گران قیمت ارزش دزدیدن دارند؟
4. چرا بعضی آدمها دزدی می‌كنند؟
5. اگر چیزی كه برای خودمان نباشد را خراب كنیم دزدی است؟
6. آیا همیشه دزدی نادرست است؟
7. دزدی چه فایده ای دارد؟
8. تقلب دزدی است؟
9. آیا دزدی از کلاهبردار نادرست است؟
دانشآموزان پایه سوم (4 گروه) دبستان پسرانه توسعه سال 1389- مظفری
1. چرا بعضی‌ها مقابله به مثل نمی کنند؟
2. چرا بعضی از دزدها دزدی خود را پس می‌اورند؟
3. چرا بعضی‌ها پس نمی اورند؟
4. چرا بعضی‌ها وقتی چیزی برمی دارند یواشکی انرا سر جایش می‌گزارند؟
5. چرا بعضی‌ها راز خود به دیگران می‌گویند؟
6. چرا بعضی از دوستان به یکدیگر کمک میکنند؟
7. چرا بعضی‌ها چیزهایی را که دوست دارند می‌دزدند؟
8. چرا بعضی‌ها چیزی را می‌دزدند که خودشان دارند؟
9. چرا بعضی‌ها دزدی میکنند و بعد با گفتن ان ابروی خود را هم می‌برند؟
10. اصلا چرا مردم دزدی میکنند؟
11. چرا ما قانون شکنی میکنیم؟
12. دزدی یعنی چی؟
13. فرق احتیاط با وسواس چیه؟
14. آیا مال دزدی لذت بخش است؟
15. قانون چیست؟
16. چرا مردم به راههای بد می‌روند؟
17. آیا دزدی همه جا وجود داره؟
18. اگر کسی دزدی کند و کسی نفهمد ایا دزدی کرده؟
19. دزدی چه فایده‌هایی داره؟
20. عواقب دزدی چیست؟
21. قانون شکنی یعنی چه؟
22. آیا با گفتن دزدی به دیگران اعتماد انها را از دست نمی دهیم؟
23. چه راههایی برای مقابله با دزدی وجود دارد؟
24. چرا دزدها گاهی وقتی کسی انها را ببیند انها را می‌کشند؟
25. چرا با انکه بعضی‌ها قصد ندارند دزدی خود را بگویند اما یکدفعه می‌گویند؟
26. چرا بعضی‌ها خیلی با محیتند؟
27. چرا بعضی‌ها کار بد دیگران را با محبت جواب می‌دهند؟
shahrtash –
داستان سوم: لانه پرنده
معلمان- موسسه باران – گروه 2- جناب ثقفی- جناب میردامادی – مهر سال 1391
1.آیا بیان اشتباهات افراد به صورت رک درست است یا نه؟ (صداقت)
2.آیا ما حق داریم نظرمان را در مورد تغییر وضع ظاهری افراد بیان کنیم؟ (شهبازیان)
3.آیا واقعیت بودن یک گزاره دلیل کافی برای گفتن آن است؟ (میردامادی)
4.چه مواقعی می‌توانیم راجع به کارهای بزرگترهایمان دخالت کنیم؟ (عسگری)
5.آیا غر زدن مفید است؟ (هدایی)
6.آیا حق داریم دیگران را ناراحت کنیم؟ (شهرتاش)
7.آیا حق داریم کاری را تلافی کنیم؟ (عسگری)
8.آیا حق داریم هر فکر و نظری را بیان کنیم؟ (شهبازیان)
9.آیا مقایسه کردن همیشه خوب است؟ (تقوی)
10.آیا قوانین در خانواده / جامعه برای همه باید یکسان باشد؟ (شعبانی) (شهرتاش)
2 و 6 و 7 و 8 = حق و حریم
1 و 2 و 8 =آزادی بیان
1 و 2 و 3 و 8 =حق آزادی بیان
1 و 2 و 3 و 4 و 8 =حق آزادی بیان
1 و 2 و 3 و 6 و 7 و 8 و 9 = درست و غلط بودن
1 و 2 و 5 و 6 و 7 و 9 =رفتارهای اجتماعی مسئله ساز
دانشآموزان کلاس ششم (اول راهنمایی) دبستان پسرانه سما سال 1389- آقای چیذری
1 آیا تلافی کردن کار درستی است؟ (محمد حسین)
2ایا عادت داشتن به چیزی برای انسانها یکسان است؟ (علی)
3آیا اشتباه افراد با دیگران متفاوت است؟ (علی)
4 چرا انسانها به یکدیگر غر میزنند؟ (مصطفی)
5 چرا بعضی‌ها لجبازی رو دوست دارند؟ (پیمان)
6 آیا ناراحت کردن افراد کار درستی است؟ (آرین)
7 غر زدن با تلافی کردن چه فرقی دارد؟ (علیرضا)
8 آیا مو و پیانو دو چیز متفاوتند؟ (علیرضا2)
9 چگونه میتوان تلافی کرد؟ (محمد امین)
10 چرا باید تلافی کرد؟
11آیا مهم است نگران وضع ظاهرمون باشیم ؟ (سید مهدی)
12 آیا مقایسه کردن کار درستیه؟ (آریان)
13 لجبازی به چه معناست؟ (سینا)
14آیا قضاوت کردن در مورد افراد کار درستیه؟ (علیرضا 3)
15 تلافی کردن یعنی چه؟ (محمد حسین)
16آیا کسانی که تلافی میکنند بیمارند؟ (ارشیا)
17 آیا همه انسانها دوست دارند یکجور پول خرج کنند؟ (نیما){این سوال به نظر میرسه بسته است که من توجه نکردم در زمان کلاس}چرا این طور فکر می‌کنید؟
18ایا همه چیز واقعا متفاوته؟ (جدیدی) یعنی چی؟
19 بین فرزند و مادر چه تفاوتیه؟ (بچه‌ها در این موقع گفتند این سوال بسته است!!!! و ما این سوال رو کنار گذاشتیم یعنی کنار سوال رو تیک زدیم سؤال بسته سؤالیست که جواب ان مشخص است. ایا این سؤال پاسخ مشخصی دارد؟ این تفاوت از چه نظر باید بررسی شود؟
دسته بندی سوالات
5 و13 (اسم گذاری بچه‌ها: لج و لجبازی)
8 و 18 (تفاوت)
11و 17 (پول و قیافه) اینها دو موضوع متفاوتند
1 و10 (تلافی)
1-10-15 (تلافی)
1-7-9-10-15-16 (تلافی)
8-18-3 (متفاوت بودن)
2-8-18 (عادتها و تفاوتها)
shahrtash –
داستان اول- مقدمه یا سرآغاز
معلمان موسسه باران مهر- خردادماه 1391
مقدمه‌‌‌ی داستانهای فکری 1 به مخاطب اعم از معلم یا دانش‌‌‌‌آموز نشان می‌دهد که کلاس فلسفه برای کودکان چگونه برگزار می‌شود و قرار است در این کلاس چه اتفاقی بیفتد. از این رو در جمع معلمان/ تسهیلگران آینده‌‌‌ی فلسفه برای کودکان این داستان را از بعد روش تدریس خواندیم تا با توجه به آشنایی مخاطبان با روش خواندن داستان و استخراج سؤالات، بار دیگر نحوه‌‌‌ی برخورد نویسندگان این کتاب و انتظارات آنها از کلاس فلسفه برای کودکان مرور شود. از این رو سؤالات زیر سؤالات فلسفی نیست و نباید باشد.
1. چگونه باید تشخیص داد كه بحث به بیراهه میرود؟ (خانم شریعت)
2. چطور با معیارهای مطرح شده درباره داستان فكری میتوان از یك داستان معمولی داستان مناسب برای p4c ساخت؟ (خانم یوسف زاده)
3. ایا هر داستانی را میتوان به داستان فكری تبدیل كرد؟ (خانم شریعت)
4. ایا بعد از خواندن این مقدمه خوب است از بچه‌ها بخواهیم سؤال‌های خود را مطرح كنند؟ (خانم شهرتاش)
5. ایا تسهیلگر می‌تواند در زمان استخراج سؤالات، سؤال خود را نیز مطرح كند؟ (اقای خزایی)
6. ایا تصویر می‌تواند به سؤال پرسیدن دانشآموزان كمك كند؟ (اقای ثقفی)
7. اخر داستانهای ما كجاست؟ (خانم ربیعی)
8. ایا بحث دو طرفه فیلیپ كم و ان هدف جمع را زیر سؤال نمی برد؟ (خانم شعبانی)
9. داستان فكری چیست؟ (خانم خوش مهر)
10. چنانچه داستان، به هر فكری منجر بشود می‌گوییم داستان فكری است؟ (خانم خوش مهر)
دسته بندی سؤالات
2-3-9-10- تعریف داستان فكری
4-5- حق سؤال كردن
1-2-4-6-8- سؤال روشی
1-5-8-4- حیطه فعالیت تسهیلگر
1-2-10- سنجش معیار یا ملاك
معلمان سرمد- سال تحصیلی 1391
1. آيا حرف زدن‌هاي خانم آن در هدايت و كمك به فيليپ كم موثر بود؟ هدايي
2. آيا فيليپ كم با قرار دادن داستان خانم آن در انتهاي كلاس قصدي داشته است؟ هدايي
3. آيا خانم آن حق داشت درمورد كار فيليپ كم ناراحت شود؟ هدايي
4. چرا بحث آقاي فيليپ كم نصفه ماند؟ در واقع در دام صحبت خانم آن افتاد و بحث منحرف شد. چرا؟ ساداتيان
5. همراه بچه‌ها بايد داستان را خواند يا خودشان بايد بخوانند؟ سعيدي نژاد
6. چطور يك داستان را مي توان به داستان فكري تبديل كرد؟ سعيدي نژاد (البته اين سوال يكي از نويسندگان بود ولي به نظر من هم جالب بود)
7. اگر هميشه هم عقيده نباشيم مي توانيم همديگر را درك كنيم؟ درك كردن يعني چه؟ سعيدي نژاد
8. آيا فيليپ كم روش اشتباهي براي شروع كلاس انتخاب كرده بود؟ تابش
9. اگر آن صبر مي كرد تا فيليپ كم به روش خود كلاس را اداره كند بهتر نبود؟ تابش
10. آيا آن حق نداشت كه وسط صحبت فيليپ بپرد؟ تابش
11. چرا آن از اينكه داستانش آخر كتاب بود ناراحت بود؟ تابش
12. آيا فرقي ميان اولين و آخرين داستان هست؟ تابش
13. آيا اولين داستان يعني مهم بودن يا بهتر بودن آن داستان است؟ تابش
14. هميشه اول بودن خوب است؟ تابش
15. آن اگر حواسش به صحبت‌هاي فيليپ بود چگونه سوال‌هاي ديگر افراد گروه كه ساكت مانده بودند را متوجه شد و نوشت؟ سيدرضي
16. و همينطور افرادي كه ساكت بودند چگونه سوال‌هاي خود را به آن گفتند (در حاليكه انگار داشتند به حرف فيليپ گوش مي‌كردند) سيدرضي
17. چه جوري آن به خودارزيابي مي رسد كه نبايد وسط حرف كسي نپرد (كسي واكنشي نشان نداد) ارباب
18. چه زماني مي گوييم ” من مي گم چيكار كني؟” آيا ما در كلاس شرايطي وجود دارد كه اين را بگوييم؟ مائده سادات
19. اگر كسي به طور مداوم صحبت شما را قطع كند و يا حتي راهنمايي اشتباه واكنش تسهيلگر چيست؟ مائده سادات
20. آيا واقعاً فيليپ كم به هدف خود رسيد؟هدف (صحبت كردن با بچه‌ها و اينكه همه چيز را درباره اين كتاب) بگويد. تهراني
21. چرا بچه‌ها اينقدر منفعل بودند؟ تهراني
22. آيا مي توان همزمان شنيد و فكر كرد و پاسخ مخاطب را آماده كرد؟ افشار
23. داستان فكري چگونه داستاني است؟ افشار
24. با توجه به اينكه در اين كلاس عدم مشاركت بي‌احترامي محسوب مي شود تشخيص اينكه كدام سكوت مشاركت و كدام عدم مشاركت است چگونه است؟ جولايي
25. سوالاتي كه شما نشان داديد و گفتيد اين سوالات بقيه نويسندگان است از كجا آمد؟ جولايي
26. آيا هميشه بيان غير مستقيم مطالب اثرگذارتر از بيان مستقيم است؟ تقوي
27. آيا مي توان از هر داستاني به عنوان داستان فكري استفاده كرد؟ محمودي
28. تسهيلگر چگونه مي تواند متوجه شود كه 3، 4 نفري كه در بحث فيليپ و آن و مت شركت نداشتند كاملاً با بحث همراهند؟ چيذري
29. چگونه تسهيلگر مي تواند از شاخصه‌هاي بچه‌ها استفاده كند براي رسيدن به مطلب موردنظرش جهت تسهيلگري؟ چيذري
30. در انتهاي داستان فيليپ گفت «خدانگهدار»، منظورم اين است كه …. سوال من اينست كه آنچه ما مي گوييم نبايد همان باشد كه منظورمان است؟ هدي حسن‌پور
31. فيليپ به آن گفت «آيا مجبوري حرفم را درست موقعي قطع كني كه … » آيا درست است كه در حضور جمع با كسي اينجوري برخورد كرد؟ (به ما توصيه كرده اند عيب افراد را پنهاني بگوييم) هدي حسن پور
ظاهرا سؤال 5 بهترین گزینه‌‌‌ی ماست و از نوع سؤال‌های ارزشی است
دانشآموزان پایه چهارم دبستان پسرانه سما- 13/7/1389- فاطمه قاسمی
این سؤالات در طی دو جلسه استخراج شده است:
1-چرا اینهابا هم (همزمان)حرف میزدند؟ (ارشیا) شفاف سازی اینها لازم است . منظور شما از اینها چیه؟ که راه خوبی برای اشاره به سؤال داستانی ست.
2-چرا خانم آن حرف فیلیپ را قطع میکرد؟ (سالار)
3-آیا دو داستان می‌تونه آخر کتاب باشه؟ (منجی)
4-چرا بقیه نویسندگان حرف فیلیپ را قطع نمی کردند؟ (ارشیا)
5-انگیزه فیلیپ از نوشتن این کتاب چی بود؟ (محمد سعید)
6-چرا فیلیپ با این نویسنده‌ها کار کرده و با دیگر نویسنده‌ها کار نکرده؟ (پارسا)
سؤالات استخراج شده جلسه گذشته توسط دانشآموزان در این جلسه خواندم و از دانشآموزان خواسته که سؤالاتی بپرسند که محدود به داستان خوانده شده نباشد و سؤالاتی با توجه به زندگی خود مطرح نمایند. سالار مطرح کرد، که می‌خواهد سؤال جلسه قبل خود را به صورت کلی بیان کند. (سؤال 2) و بعد از تبدیل به صورت بیان شد: سؤال 2 : چرا بعضی‌ها حرف دیگران را قطع میکنند ؟
خیلی خوشحال شدم، تشویقش کردم و به دانشآموزان گفتم این یک سؤال کلی است و سؤالش را زیر سؤال جلسه قبل نوشتم . در ادامه دانشآموزان خواستند که سؤال‌های تازه ای مطرح نمایند و من این اجازه را به آنها دادم .
7- چرا فیلیپ تنهایی کتاب را نوشت ؟ (محمد سعید)
چون این دانش‌‌‌‌آموز اولین بار بود که سؤال می‌پرسید، سؤالش را نوشتم، (البته از او خواستم که کمی بیشتر فکر کند، شاید بتواند سؤالش را کلی‌‌تر بیان کند، اما نتوانست .)
8- چرا بعضی‌ها دوست دارند (مثل فیلیپ) نویسنده شوند ؟ (صالح)
در این جا روی برگه ای که روی بُرد زده بودم و (با رنگ‌ها مختلف کلماتی که جمله را سؤالی می کنند نوشته بودم .) کیست را با رنگ تازه ای نوشتم و از بچه‌ها خواستم، از این کلمه نیز برای سؤالاتشان استفاده کنند.
9- نویسنده کیست ؟ (سالار)
10- چرا بعضی از آدمها ساکتند و بعضی‌ها پُرحرفند ؟
از بچه‌هایی که تا به حال سؤال نپرسیده بودند تشویقشان کردم که سؤال بپرسند و سؤالتشان را نوشتم.
11- چطور میشه مثل آقای فیلیپ نویسنده شد ؟ (علیرضا)
12- چرا، آن با فیلیپ بحث میکرد ؟ (سالار)
13- چرا فیلیپ مقدمه را نوشته است ؟ (منجی)
دانشآموزان کلاس ششم ( اول راهنمایی) مدرسه پسرانه سما – سال 1389- اقای چیذری
1. آیا آخر یک داستان کلمه آخره؟ (کاظم زاده) (سؤال اساسی/فلسفی) آخر هر چیز کجاست؟
2. آیا دارند با هم بحث میکنند یا دعوا؟ (جدیدی) (باز داستانی)
3. چرا فیلیپ می‌خواست با ما صحبت کنه؟ (افضل زاده) (باز داستانی)
4. چرا خانم آن حرف فیلیپ رو قطع میکرد؟ (خانی زاده) (باز داستانی)
5. چرا مت حق رو به خانم آن داد؟ (علی محمدی) (باز داستانی)
6. حق با کیست (صفدری)در اینجا من به دانش امور کمک کردم سوالشو کلی کنه مثلا اینکه از کجا بدونیم در بحث‌ها حق با کیست؟ (سؤال اساسی/ فلسفی)
7. چرا فیلیپ رو دعوت کردند به بحث؟ (روییایی) (باز داستانی)
8. از کجا بدانیم داستان فکری است یا نه؟ (شیخ) الاسلام)…..
دانشآموزان پایه‌های ابتدایی- تبریز- تابستان سال 1394- فتحی‌پور
1- چرا نویسندگان کتاب سوال را خواستند از بچه‌ها بپرسند؟ امیرعلی -کلاس سوم
2- چه فرقی دارد که دو داستان در اخر کتاب باشد یا یک داستان؟ اسما – کلاس چهارم
3- کتاب چه چیزی را به ما نشان می‌دهد؟ امیر ارسلان – کلاس دوم
4- کتاب می‌خواست چه چیزی را یاد بدهد؟ هستی – کلاس سوم
5- چه فرقی دارد آن داستان به یک داستان فکری تبدیل شود؟ عرشیا – کلاس اول
6- چرا آقای فیلیپ از دست خانم ان ناراحت بود؟ سروین – کلاس سوم
7- چرا نویسندگان سوالشان را از بچه‌ها پرسیدند؟ سروین – کلاس سوم
8- چرا خانم آن نمی خواست فیلیپ حرفش را ادامه دهد؟ هستی – کلاس سوم
9- چرا نویسندگان با هم همکاری نمی کردند؟ هستی – کلاس سوم
10- چرا فیلیپ دو داستان خانم آن را در آخر کتابش گذاشته بود؟ فاطمه – کلاس دوم
11- چرا داستانهای پریان خیالی اند؟ سنا – کلاس دوم
12- چرا یک کتاب یا دو کتاب باشد چه فرقی میکند؟ عرشیا – کلاس اول
دانشآموزان پایه‌های متوسطه اول- تبریز- تابستان سال 1394- فتحی پور
1- چرا در اول داستان فیلیپ نمی خواست بچه‌ها بدانند داستان فکری چیست؟ مهدی – کلاس هفتم
2- چرا بعضی‌ها فکر میکنند باید اول خودشان نظر دهند و بعد دیگران؟ امیر رضا – کلاس هفتم
3- فکر کردن چطوری در ذهن ما انجام می‌شود؟ امین – کلاس هشتم
4- داستان فکری چیست؟ مهدی طالبیان – کلاس هشتم
دانشآموزان کلاس سوم/1 الف- دبستان پسرانه توسعه صادرات سال 28//7/1387- مظفری
از دانشآموزان خواسته شد تا پس از آنکه داستان، به صورت دور خوانی یعنی (هر بند را یک نفر بخواند) خوانده شد هر کس نکته، احساس، سؤال یامطلبی به نظرش رسید بگوید.
بعد از خوانده شدن مقدمه پارسا گفت:
• من دارم به این فکر می‌کنم که باید خوب فکر کنم (پارسا)
و بچه‌ها بعد از شنیدن احساس پارسا اینگونه آغاز کردند
1- فکر کردن یعنی چه؟ (کامیار- خشایار)
2- خوب یعنی چه؟ (بچه‌ها)
3- خوب فکر کردن چگونه است؟ (الستی)
4- سؤال جالب چه سؤالی است؟ (خشایار)
5- چرا باید در جواب دادن به دلیل خود فکر کنیم؟ (کسری)
6- دلیل چیست؟ (بچه‌ها)
7- چرا با اینکه ما با هم هم عقیده نیستیم اما احساس با هم فکر کردن میکنیم؟ (الستی)
8- چرا داستانها با یکدیگر فرق میکنند؟ (امید)
9- چرا داستانهای ارواح ترسناکند؟ (امیر)
10- ترس چیست؟ (بچه‌ها)
11- روح چیست؟ (بچه‌ها)
12- داستان چیست؟ (سینا)
13- داستانهای فکری چه هستند؟ (کامیار)
توضیح: وقتی که یکی از بچه‌ها سؤالی میکند که سؤالات دیگری در دل آن قرار دارد تا مفهوم آن روشن شود تعداد زیاذی از بچه‌ها که گاهی همه‌‌‌ی آنها را شامل می‌شود داوطلب مطرح کردن آن هستند که در این جور مواقع با هم ان را می‌گویند مثل سؤال 3-7-11-12
– فکر کردن 1-3-4-6- (استدلال بچه‌ها برای جا دادن سؤال 3و6 در این دسته بندی این است که در هر دو فکر کردن باید حضور داشته باشد.)
– دلیل اوردن 5-6
– ترس 9-10-11
– انواع داستان 8-9-12-13
دانشآموزان کلاس سوم/1 ب- دبستان پسرانه توسعه صادرات سال 4//9/1387- مظفری
2- فکر چیست؟ (ماهان)
3- چرا مردم فکرمی کنند؟ (مولایی)
4- چرا آدم حواسش پرت می‌شود؟ (سعید)
5- چرا ما حرف دیگران را قطع میکنیم؟ (امیر)
6- داستان فکری چیست؟ (محمد علی)
7- نویسندگی چیست؟ (بابک)
8- ما به چه چیزهایی فکر میکنیم؟ (ماهان)
9- چرا ما خدا را شکر میکنیم (سعید)
10- چرا ما به بعضی از حرف‌های دیگران گوش نمی دیم؟ ((مولایی)
11- آیا ما همیشه و در همه جا فکر میکنیم؟ (ماهان)
بچه‌ها در دسته بندی سؤالات اینگونه عمل کرده اند؛
– فکر کردن 1-2-7-10-5-8 (در استدلال سؤال 8 گفتند که ما در اثر فکر کردن به نعمت‌های خدا او را شکر میکنیم)
– فکر نکردن 3-9-4
– نویسنده و نویسندگی 5-6
دانشآموزان کلاس سوم/2 الف- دبستان پسرانه توسعه صادرات سال 28//7/1387- مظفری
1- چرا وقتی با هم فکر میکنیم به نتیجه‌‌‌ی بهتری می‌رسیم؟ (عرشیا)
2- فکر کردن چیست؟ (علی محمد)
3- چرا ما فکر میکنیم؟ (نیما)
4- اگر فکر نکنیم چه می‌شود؟ (نیما)
5- اگر فکر نکنیم آیا به جواب نمی رسیم؟ (ماهان)
در دسته بندی سؤالات بچه‌ها به این دو مورد اشاره کردند:
– فکر کردن چیست؟ 2-3-4-5
– با هم فکر کردن/ هم فکری 1-
دانشآموزان کلاس سوم/2 ب- دبستان پسرانه توسعه صادرات سال 28//7/1387- مظفری
1- چرا داستانها مقدمه دارند؟ (کسری)
2- داستان چیست؟ (علیرضا)
3- داستان چه فایده ای دارد؟ (سینا)
4- مقدمه یعنی چه؟ (پارسا)
5- چرا انسانها با هم بحث میکنند؟ (کسری ح)
6- بحث کردن یعنی چه؟ (میر عماد)
7- چرا ما نباید حرف دیگران را قطع کنیم؟ (کسری، حامد، شادخواست)
توضیح: (این سؤال ابتدا اینگونه از طرف کسری مطرح شد که؛ چرا« آن» حرف «متیو» را قطع میکرد؟) که با کمک دو نفر از بچه‌ها به سؤال غیر داستانی تبدیل شد.
8- آیا همیشه بحث‌های ما به نتیجه می‌رسد؟ (علی رضا)
9- چرا ما باید به دلیل‌های خود فکر کنیم؟ (میرعماد)
10- چرا برای سؤالهایی که جالب اند باید فکر کنیم؟ (عماد)
دسته بندی سؤالات:
– شروع/سر آغاز/مقدمه چیست؟ و از کجاست؟ 1-4
– داستان 1-3-2
– فکر کردن 9-10
– بحث کردن 5-6-8
– قطع کردن حرف دیگران
دانشآموزان کلاس سوم دبستان مدرسه دخترانه صالحین- سال 1391- ربیعی
1.چرا آن و فیلیپ بیشتر از دیگران حرف زدند؟ (رومینا)
2.چرا آن صحبت فیلیپ رو قطع میکرد؟ (آماندا، کیانا)
3.چرا باید حرف یکدیگر را قطع نکنیم؟ (سارا، آماندا، ثنا)
4.چرا آن و فیلیپ بحثشون شد؟ (یاسمینا)
5.چرا بچه‌ها ساکت بودند؟ (کیانا)
6.چرا تهیه کنندگان زیاد حرف میزدند؟ (هلیا، یاسمینا)
7.آیا فیلیپ قصه گو بود؟ (هدف)
8.چرا فیلیپ 2بار خداحافظی کرد؟ (رومینا)
9.چرا فیلیپ روی تخته سوالات را نوشت؟ (کیانا)
10.چرا ران سوالش این بود که بعضی اوقات باید حرف یکدیگر را قطع کنیم یا نکنیم؟ (رومینا)
11.چرا مت از فیلیپ وآن کمتر حرف زد؟ (سار، یاسمینا، هلیا، ثنا)
12.چرا آن، که نویسنده بود بیشتر از مت حرف زد؟ (هدف، سارا، رومینا، ثنا، یاسمینا)
shahrtash –
مقدمه یا سرآغاز
معلمان در مدرسه پیشاهنگ كارگاه‌‌‌‌آموزشی- اولین کارگاه تربیت معلم- 1386
گروه صبح
1- چرا آن و مت صبور نبودند تا فيليپ حرف خود را بزند؟- اميني/ سؤال کلی شده: چرا انسانها موجوداتي عجول اند؟- اميني
2-چرا انسانها صبور نيستند؟ – مقدم
3-چرا انسانها زود قضاوت مي‌كنند؟ – سلماني
4-آيا زرنگي اشتباه است؟- حاجي‌زاده
5-آيا زرنگي فيليپ يك ويژگي مثبت است؟ – قلعه قوند
6-آيا بايد همه جا صبور بود؟- اديب
7-زرنگي يعني چه؟ – مقدم
8- آيا با داشتن تعريف زرنگي بار ارزشي آن معلوم مي‌شود؟ – مقدم
9-آيا اثر (نتايج) زرنگي تأثيري در بار ارزشي آن دارد؟- شهيدزاده
10-چرا فيليپ سعي در شنيدن سؤال‌هاي آن نمي‌كرد؟- مقدم
11-آيا واقعاً مي‌تواند در آخر كتاب دو داستان باشد؟ – تهراني
12-چرا آن قصد داشت متيو را وارد بحث كند؟ – سلطان آبادي
13-چه عواملي باعث شده است كه نويسنده مقدمه اي متفاوت بنويسد؟- سلماني
14-انواع ديگر مقدمه نويسي كدامند؟ – گودرزي
15-تقدم و تأخر داستانها چه تأثيري در بار ارزشي آنها دارد؟ – قلعه قوند
16-آخر كتاب واقعاً كجاست؟ – مزارعي
17-چرا فيليپ فكر مي‌كرد كسي مقدمه را نمي‌خواند؟. . . . . .
18-چرا با وجود سابقه ي همكاري درباره ي مقدمه فيليپ و آن اختلاف نظر داشتند؟ . . . آيا مي‌توان بعد از قول و قرار آن را به هم زد؟
19-آيا درست است كه معيارهاي فكري و اخلاقي افراد آنها را از هم متمايز مي‌كند؟ – مجتبايي
20-چه عاملي موجب تغيير موضع فيليپ شد؟- قلعه قوند
21-چگونه آدم‌هايي كه هم عقيده نيستند مي‌توانند يك ديگر را درك كنند؟- م مقدم
22-آيا اختلاف نظرها مي‌تواند باعث نزديكي افراد بشوند؟ – مظفري
23-راه‌هاي درك كردن ديگران كدام اند؟- شهيدزاده
24-چرا گاهي آنچه به نظرمان بديهي است براي ديگران اينطور نيست؟- كرباسچي
25-آيا هميشه خوب گوش كردن به ديگران باعث درك متقابل آنها مي‌شود؟ – چايكار
انتخاب نام گروه‌ها
گروه 1: صبر- 1-2-3-6-17
گروه 2: پيشي گرفتن، كنش رفتاري، فرصت طلبي، زرنگي- 4-5-7-8-9-12
گروه1/3: درك نكردن، اختلاف نظر، مواضع مختلف، عدم توافق، تفاوت فردي، احترام به ديگران- 18-21-22-24-10
گروه2/3: تفاهم، درك متقابل
گروه 4 خلاقيت، مقدمه نويسي، ساختار كتاب، چگونه آغاز كنيم،
گروه 5: رتبه، اول يا آخر بودن، زندگي، جايگاه داستان، تولدي ديگر، مرتبه
گروه عصر
بار اول: همه به صورت انفرادي يك بار در مدت 10 دقيقه اين متن را بخوانيد. در اين متن چند نفر حضور داشتند/ صحبت کردند؟
بار دوم: با انتخاب 3 نفر براي شخصيت‌هاي فيليپ، آن و متيو (مت) صفحه ي اول متن به صورت نمایشنامه خوانده شد.
تسهيلگر: بايد مي‌گفتم كه اگر نكته اي/ تجربه اي، سؤالي / تحيري برايتان پيش آمد و خواستيد با جمع در ميان بگذاريد آن را به صورت سؤال مطرح كنيد.
الف – آيا قرار دادن داستان‌هاي آن در پايان كتاب به وسيله ي فيليپ يك نوع زرنگي است؟ سلمانی
ب- آيا تخطي فيليپ از توافق جمع يك نوع زرنگي است؟ سلمانی
• تسهيلگر: با پرسش ازخانم سلماني معلوم مي‌شود كه به نظر ايشان يا در پيش فرض ايشان زرنگي واژه اي مثبت است. اگر چنين است اين پيش فرض با محتواي جمله تناقض دارد. چون اگر آن داستان‌هايش در انتهاي كتاب باشد و فيليپ مقدمه ي كتاب را بنويسيد يعني همين زرنگي مطرح شده كار فيليپ جنبه ي منفي دارد كه خودش را مقدم داشته و آن را مؤخر كرده است.
• تسهيلگر: كدام توافق؟
• تسهيلگر: بايد جملات جديد را نوشت زيرا اگر جملات را به اين ترتيب دوباره با جايگزيني كلمه يا عبارتهاي پيشنهادي بنويسيم ديگر زرنگي معنا نمي‌دهد. اين مسئله مي رساند كه جمله‌ها با قرار گرفتن كلمات جايگزين چون بار معنايي خود را تغيير مي دهند بنابراين بايد حتماً نوشته شوند والا اين تغيير معنا ديده / درك نمي شود و گاهي حتي بحث از مسير منطقي و معنايي خود خارج مي شود. به نمونه‌هاي زير دقت كنيد و اين مسئله را دريابيد.
1- كه بچه‌هاي خودشان صحبت كنند- یعنی: آيا تخطي فيليپ از توافق جمع كه بچه‌هاي خودشان صحبت كنند يك نوع زرنگي است؟
2- بچه‌ها خودشان به مسائل پي ببرند- یعنی: آيا تخطي فيليپ از توافق جمع كه بچه‌ها خودشان به مسائل پي ببرند يك نوع زرنگي است؟
3- مقدمه اي بنويسد كه فقط خودش در آن صحبت كند: آيا تخطي فيليپ از توافق جمع كه نبايد مقدمه اي بنويسد كه فقط خودش در آن صحبت كند يك نوع زرنگي است؟
در واقع سؤالات از اینجا شروع می شود:
1- آيا در حالي كه هم عقيده نيستيم مي توانيم يك ديگر را درك كنيم؟ – امي
2- آيا لزوماً هم عقيده بودن به معناي درك متقابل است؟- سلطاني
3- چگونه در صورت عدم توافق/ هم عقيده نبودن (بعدا تصحيح شد كه منظورشان داشتن سبك‌هاي مختلف) مي توان باهم فكر كرد؟- ميرپنجي
4- چرا بعضي در پايان/ انتهاي بحث بر خلاف ميلشان تسليم نتيجه ي بحث مي شوند؟ – وكيلي
5- چرا خانم آن به جاي ديگران سؤال مي كرد؟ – صابري
6- چرا افراد نظرات مختلفي دارند؟/ درباره ي يك موضوع دارند؟ – سلطاني – تسهيلگر: در واقع دو سؤال اساسي است.
7- ملاك منصفانه بودن يك كار چيست؟ امي
8- چرا فيليپ از توافق قبلي خودشان خبر نداشت؟ – انصاري تسهيلگر: تناقض دارد. اگر خبر نداشت كه تخطي به حساب نمي آيد اگر خبر داشت كه اين سؤال بي مورد است؟
9- چرا فيليپ بدون تفكر (بدون فكر) توافق كرده بود؟- صابري – تسهيلگر: ادامه ي مشكل تناقض: اگر تناقض را در سؤال قبل برطرف كرده بوديم اين مشكل پيش نمي آمد.
10- آيا در بيان جملات مبهم = كنايات/ داراي معاني متعدد بايد منظورمان را هم جداگانه بيان كنيم؟ – سلطاني – تسهيلگر: بهتر است اين جمله اين طور تصحيح مي شد: در بيان جملات مبهم/ كه داراي معاني متعددند/ كنايات/ متعدد بايد منظور خود را جداگانه نيز بيان كنيم؟
11- آيا مي توان در هر زمان/ هر وقت بخواهيم حرف كسي را قطع كنيم؟ حاجي زاده 1
12- جالب بودن يعني چه؟ سلطاني
13- آيا جالب بودن (سؤال) مي تواند معيار ارزشيابي (آن سؤال) باشد؟ سلطاني
14- ملاك / معيار فلسفي بودن داستان چيست؟- انصاري
15- آيا مي توان هر داستاني را فلسفي كرد؟- انصاري
16- چه چيزي سؤال ايجاد مي كند؟ – ميرپنجي
17- چه شرايطي سؤال را ايجاد مي كند؟- وكيلي
18- در پاسخ (به ندارد) سؤال (غير از استدلال) چه مي كنيم؟ سلطاني
دسته بندي سؤالها:
2-3-4-1- ادراك/ باهم فكر كردن/ هم‌انديشي
13 – 12- ملاک جالب بودن
7-11-2-3- تفكر شفاف/ روشن
13-14- زيبايي شناسي
15-14 فلسفه
17-18-16-5- چالش – عدم تعادل-
9- 8- 4- تفكر/ آگاهی/ توافق
فعاليت: چه افرادي در مقدمه شركت داشتند؟ تصوير اين بار خود را با تصوير جلسه ي قبل كه هنوز داستان تمام نشده بود مقايسه كنيد. تصوير گروه‌هاي ديگر را با يك ديگر مقايسه كنيد. در باره ي تفاوتها بحث كنيد و براي نظر خود حداقل يك دليل بياوريد.
تمرين خانه: فرق ميان ملاك و معيار را تعيين كنيد.
تمرين خانه: بار ديگر مقدمه ي كتاب داستان‌هاي فكري 1 را بخوانيد.