آموزش تفکر نقاد برای کودکان: کتاب راهنمای معلم

اگر بخواهید تفکر نقاد منصفانه را در تدریس خود تقویت کنید، باید به دنبال راهی باشید که ابزارهای فکری مناسب را در اختیار شاگردان خود قرار دهید، به‌طوری که بتوانید در یادگیری همه دروس آموزشی به آنها کمک کنید و در همه فعالیت‌های یادگیری آن‌ها را به کار بگیرید. از آنجا که نظریه تفکر نقاد ریچارد پُل و لیندا الدر با همه محتوا و فعالیت‌های آموزشی و همه مسائل مربوط به مدیریت کلاس و تعاملات دانش‌آموزان در ارتباط است، این کتاب شما را با ابزارهای فکری معرفی شده در این نظریه این دو متفکر آشنا می کند. کتاب آموزش تفکر نقاد برای کودکان: کتاب راهنمای معلم برای همراهی با راهنمای مینیاتوری تفکر نقاد برای کودکان طراحی شده است.

این راهنما از چهار بخش زیر تشکیل شده است:

1️⃣بخش اوّل: جعبه ابزار تفکر نقاد : این بخش شما را با برخی از بنیادی‌ترین مفاهیم تفکر نقاد، شامل اجزای تفکر (برای تحلیل تفکر) و معیارهای فکری (برای سنجش تفکر) آشنا می‌کند. ما در این بخش /DOXI تبمن را نیز آورده‌ایم که راهبرد یادگیری بر اساس کار ریچارد پل و لیندا الدر است و به دانش‌آموزان شما کمک می‌کند تا مفاهیم این بخش و سایر مفاهیم مهم را درک کنند.

2️⃣بخش دوم: درسهای کلاسی که تفکر نقاد را تقویت می‌کند: این کتاب راهنما شامل پانزده درس تفکر نقاد است. آن‌ها با مثال روش‌هایی را نشان می‌دهند که وقتی به‌صورت گسترده به کار روند می‌توانند کلاس درس شما را به جایی تبدیل کنند که تفکر نقاد محور همه کارهایی شود که انجام می‌دهید و دانش‌آموزان‌تان همواره به سوی آن گام برمی دارند. در اصل این درسها انواع فعالیتها و مطالبی را به شما نشان می‌دهند که می‌توانند تفکر نقاد را تقویت کنند. این درسها را نقطه آغازین در نظر بگیرید. همان‌طور که درک شما از تفکر نقاد گسترش می‌یابد راههای نوینی را تولید خواهید کرد که دانشآموزانتان متفکران نقاد منصفی (بی غرض) شوند. ما به‌طور خاص روی درسهایی تمرکز کردهایم که به دانش‌آموزان در به کارگیری مفاهیم و راهبردهای تفکر نقاد در حین خواندن و نوشتن کمک می‌کند.

3️⃣بخش سوّم: بازی تفکر نقاد: این بخش به معرفی بازی تفکر نقاد می‌پردازد که بر اساس جعبه ابزار تفکر نقاد است. ثابت شده است این بازی وسیله کمک آموزشی مؤثر و ترغیب کننده‌ای است که فکر دانش‌آموزان را درباره تفکر نقاد تمرین می‌دهد، تفکر خلاق را تقویت می‌کند و همدلی و رفاقت میان دانشآموزان را تشویق می‌کند. این بخش توضیح می‌دهد چگونه بازی تفکر نقاد را تولید و به کار ببریم. مراحل و مطالب مورد نیاز برای ساختن و بازی کردن را به‌طور مشروح توصیف می‌کند. یک الگوی درسی را نیز ارائه می‌کند که از بازی تفکر نقاد استفاده می‌کند.

4️⃣بخش 4: آزمون تفکر نقاد: این بخش شما را با مدیریت آزمون تفکر نقاد برای دانشآموزان ابتدایی آشنا می‌کند و دستورالعمل‌های دقیقی را در این زمینه برای شما فراهم می‌کند که به وسیله نویسندگان و لیندا الدر تألیف و به‌طور میدانی مورد آزمون قرار گرفته است. نسخه قابل ‌تکثیر از این آزمون در اینجا آمده است. برای سنجش پیشرفت دانشآموزانتان در کسب مهارتهای تفکر نقاد این آزمون طراحی شده است. شما می‌توانید نه تنها در آغاز و پایان سال تحصیلی که در جریان سال تحصیلی نیز این آزمون را اجرا کنید. جدول امتیاز اصلی برای آزمون (فهرست مشاهده‌ای درجه‌بندی‌شده برای ثبت داده‌های سنجش) امکان نشان دادن داده‌های آزمون را به‌صورت نمره عددی به روشی آسان مهیا می‌کند. در نظام آموزشی داده محور امروزی، این آزمون اعدادی را فراهم می‌کند که نیاز همیشگی موجود برای اندازه‌گیری‌های معیار- محور را تأمین مینماید. اما این مسئله، به درک شما از تفکر نقاد بستگی دارد. تنها کسانی که درک خوبی از اجزای تفکر و معیارهای فکری داشته باشند، قادر به تصحیح این آزمون هستند.

فهرست کتاب آموزش تفکر نقاد برای کودکان: کتاب راهنمای معلم
مقدمه 9
رئوس مطالب کتاب راهنما 10
بخش I: جعبه ابزار تفکر نقاد 12
اجزای تفکر 12
دلیل‌آوری از طریق مشکل عملی 15
اعمال عناصر دلیل‌آوری 16
مقصود 16
پرسش مطرح‌شده 16
اطلاعات (دادههای تجربی) 16
استنتاج‌ها (و تفسیرها) 17
مفاهیم 17
پیش فرضها 17
دیدگاه 17
استلزامات و پیامدها 17
معیارهای فکری جهانی 18
اعمال معیارهای فکری بر اجزای تفکر 21
مقصود: (آیا در مورد مقصود خود شفاف هستم؟ آیا مقصودم منصفانه است؟) 21
پرسش مطرح‌شده: 21
اطلاعات (دادههای تجربی) 22
استنتاج‌ها (و تفاسیر) 22
مفاهیم 22
پیش‌فرضها 23
دیدگاه 23
استلزامات و پیامدها 24
اDOXI/تبمن 26
بخش II: درس‌های کلاسی که تفکر نقاد را تقویت می‌کند 27
درس اوّل 28
تمرکزِ تفکر نقاد: معرفی تفکر نقاد و سه نوع متفکر 28
درس دوم 31
تمرکز تفکر نقاد: معرفی معیارهای فکری ارتباط 31
درس سوم 35
تمرکز تفکر نقاد: معرفی معیارهای فکری انصاف و ادامه نهادینه‌سازی معیار ارتباط 35
درس چهارم 37
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– دیدگاه، پرسش مطرح‌شده؛ معیارهای فکری– ارتباط، انصاف 37
تمرکزِ محتوا: مدیریت کلاس و هنرهای زبانی (خواندن: تِق ِتق ماا، اثر دورین کرونین). 37
درس پنجم 44
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– دیدگاه، مقصود 44
تمرکز محتوا: مدیریت کلاس و ادبیات. 44
درس ششم 48
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – اطلاعات؛ معیارهای فکری– درستی 48
درس هفتم 51
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – اطلاعات 51
تمرکز محتوا: ریاضیات، استفاده از اندازهگیری‌های «حجم» 51
درس هشتم 53
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – پیش‌فرض‌ها 53
درس نهم 56
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – استنتاج؛ معیارهای فکری– انصاف، درستی، ارتباط 56
درس دهم 61
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – استلزامات/پیامد‌ها، پیشفرضها؛ معیارهای فکری – درستی 61
تمرکز محتوا: علوم/زیستشناسی. حیوانات خانگی؛ درباره آن‌ها چگونه فکر می‌کنیم، چگونه باید درباره‌ آن‌ها فکر کنیم. 61
درس یازدهم 64
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– مقصود، پرسش مطرح‌شده، اطلاعات، دیدگاه 64
تمرکز محتوا: هنرهای زبانی (خواندن: درخت بزرگ کاپوک، اثر لین چری). 64
درس دوازدهم 68
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– مقصود، پرسش مطرح‌شده، اطلاعات، دیدگاه، استلزامات و پیامدها؛ معیارهای فکری – ارتباط، درستی 68
در این درس، از دانش‌آموزان خواسته می‌شود که به منطق دلیل‌آوری نویسنده را در یک داستان توجه کنند. رویکرد دیگر به داستان‌ها این است که از دانش‌آموزان بخواهیم منطقِ فکری شخصیت‌های داستان تحلیل کنند. به راهنمای معلمِ راهنمای مینیاتوری تفکر نقاد برای کودکان، صفحات 37مراجعه کنید. 69
درس سیزدهم 70
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– مقصود، پرسش مطرح‌شده، دیدگاه، استنتاج؛ معیارهای فکری – انصاف، منطقی بودن 70
درس چهاردهم 76
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر– اطلاعات؛ معیارهای فکری – شفافیت، درستی 76
درس پانزدهم 78
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – مفاهیم؛ معیارهای فکری– شفافیت 78
بخش III: بازی تفکر نقاد 81
درس شانزدهم 83
تمرکز تفکر نقاد: اجزای تفکر – تمام هشت جزء 83
تمرکز محتوا: هنرهای زبانی (خواندن: هری، سگ ژولیده و کثیف اثر جین زایون). 83
بخش IV: آزمون تفکر نقاد برای دوره ابتدایی 91
آزمون تفکر نقاد 92
I بخش سناریو 92
II بخش مفهوم (قسمت اول) 94
II بخش مفهوم (قسمت دوم) 96
III بخش خواندن 98
سنجیدن پاسخ‌ها 102
اجرای آزمون 103
منابع 105