انتشارات شهرتاش |
فلسفه برای کودکان و کتاب‌های تصویری
مصاحبه‌ای با کارین ساسکیا موریس[1] ۲۰۰۹
کاری از: سمیرا پزشکپور و سعید ناجی
مترجم: فرزانه شهرتاش – 1404
پروفسور کارین موریس فیلسوف، مشاور و تربیت‌کار است. او نزد لیپمن آموزش دید و روش او را با استفاده از کتاب‌های تصویری تطبیق داد. او منبعی برای معلمان با عنوان «آموزش فلسفه با کتاب‌های تصویری»[2] منتشر کرد. کارین همچنین از طیف وسیعی از محرک‌ها از جمله موسیقی، اشیا و تصاویر استفاده می‌کند. او و دکتر جوآنا هاینز کتاب‌های «خرد داستانی: تفکر از طریق داستان‌ها»[3] و «خرد خبری: تفکر از طریق اخبار»[4] را نوشته‌اند. کارین همچنین یک تسهیل‌گر گفتگوی سقراطی معتبر و مشاور فلسفی است و در حال حاضر، با همکاری دکتر جوآنا هاینز، آموزش معضلات (دوراهی‌ها) – روشی را برای تصمیم‌گیری اخلاقی[5] – در مدارس ابتدایی، متوسطه، جوانان کار و محصلان آموزش عالی با استفاده از این روش در زمینه‌های تجاری و خدمات عمومی معرفی می‌کند. او در حال حاضر در دانشگاه ویتواترزرند[6] در ژوهانسبورگ[7]، آفریقای جنوبی، در رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت تدریس می‌کند.
س: از آنجایی که شما در انجام p4c با کودکان در مدارس تابستانی متخصص هستید، تفاوت بین روش انجام p4c در مدرسه تابستانی و انجام آن در دوره‌های رسمی چیست؟
کارین: بستگی به نوع مدرسه تابستانی دارد، اما آنها اغلب داوطلبانه هستند، بنابراین انگیزه دانش‌آموزان متفاوت است. همچنین، ما به آنها یک روز کامل فلسفه آموزش می‌دهیم، بنابراین باید منابع آموزشی خود را تغییر دهید تا شامل ویدئو و فعالیت‌هایی مانند ایفای نقش باشد.
س: از چه نوع ویدیویی در کلاس‌های خود استفاده می‌کنید؟
کارین: گاهی اوقات ویدئوهای کتاب‌های تصویری، اما به طور فزاینده‌ای از اسلایدهای پاورپوینت کتاب‌های تصویری و/یا نمایش کتاب‌های تصویری با استفاده از یک تصویرساز دیجیتال[8] استفاده می‌کنم و خودم متن را می‌گویم.
س: چگونه از آنها استفاده می‌کنید؟
کارین: من روایت را به عنوان نقطه شروع برای یک جلسه P4C ارائه می‌دهم.
س: آیا می‌توانید لطفاً در مورد اهمیت یادگیری ذهن و بدن برای کودکان خردسال صحبت کنید؟
کارین: یادگیری در مورد مسائل فلسفی به کودکان کمک می‌کند تا مسائل را در سطح عمیق‌تری درک کنند و این از تمایل طبیعی آنها به حیرت در مورد جهان و جایگاه ما در آن ناشی می‌شود.
س: ساختار کتاب‌های تصویری چیست؟ تفاوت این نوع کتاب‌ها با سایر کتاب‌های تصویری معمولی چیست؟
کارین: در کتاب‌های تصویری باکیفیتی که انتخاب می‌کنم، به دنبال کیفیت زیبایی‌شناختی هستم و متوجه شده‌ام که آنها رابطه‌ای میان بزرگسال و کودک را نشان می‌دهند که به کودک احترام می‌گذارد. در کتاب‌های تصویری، دو سیستم نشانه (متن و تصویر) و وابسته به هم، پیچیدگی‌ای ایجاد می‌کنند که خوانندگان را به فکر فرو می‌برد. تصویر، ما را به تفکر برمی‌انگیزد و متن ما را وادار می‌کند تا به خواندن ادامه دهیم و درباره روایت بیشتر بدانیم. ساختن معنا بسیار پیچیده است.
س: آیا می‌توانید لطفاً یک کتاب تصویری به من معرفی کنید؟
کارین: در «خرد داستانی: تفکر از طریق داستان‌ها» نمونه‌هایی از کتاب‌های تصویری و نحوه استفاده از آنها را ارائه می‌دهیم. به معلمان نشان داده می‌شود که چگونه از کتاب‌های تصویری که می‌توانند از مغازه‌ها بخرند یا اغلب در قفسه‌های مدرسه خود دارند، استفاده کنند. بنابراین، آنها کتاب‌های محبوبی هستند که اغلب برای سوادآموزی استفاده می‌شوند و سپس مطالب ما از این نظر که معلمان را به مسائل، مفاهیم و ایده‌های فلسفی موجود در داستان‌ها آگاه می‌کند، پشتیبانی ارائه می‌دهد.
برای مثال، در کتاب «برنارد، حالا نه»[9] نوشته دیوید مک‌کی، مسائلی مانند غفلت، رابطه بزرگسال/کودک، کیفیت زندگی، خودکشی، هیولا مطرح می‌شود.
هنگام استفاده از چیزی که برخی آن را اولین کتاب تصویری تاریخ می‌نامند، کتاب «سرزمین موجودات وحشی»[10] نوشته موریس سنداک[11]، کودکان می‌توانند سؤالاتی در مورد مجازات منصفانه، قدرت، رؤیا، واقعیت یا زمان مطرح کنند.
س: دستاورد انجام p4c در ویلز[12] چیست؟
کارین: نمی‌دانم منظور شما از این سوال چیست. ما P4C را به بسیاری از مدارس، به ویژه در منطقه سوانسی[13]، معرفی کرده‌ایم. این کتاب به خوبی با برنامه درسی که بر اهمیت آموزش شهروندی و مهارت‌های تفکر تأکید دارد، مطابقت دارد.
س: ما می‌دانیم که کتاب تصویری در کلاس‌های کودکان خردسال استفاده می‌شود، این کودکان دقیقاً چند ساله هستند؟
کارین: من از کتاب‌های تصویری از سه سالگی به بالا تا بازنشستگان سالمند استفاده می‌کنم! در مورد نوجوانان، مطمئن می‌شوم که آنها را با دقت انتخاب کنم و روی پاورپوینت قرار می‌دهم یا از یک تصویرساز استفاده می‌کنم.
س: عنوان پایان‌نامه دکترای شما «استعاره‌های ذهنِ کودک: آموزش فلسفه به کودکان خردسال» است، به نظر می‌رسد موضوع جالبی باشد که می‌توانیم چیزهای بیشتری از آن بیاموزیم. لطفاً لطفاً به طور خلاصه برای خوانندگان ما توضیح دهید؟
کارین: در پایان‌نامه‌ام، استعاره‌هایی که معلمان هنگام ارزیابی تفکر کودکان استفاده می‌کنند (مثلاً بالغ/نابالغ[14]، کند/ باهوش[15] و غیره) را بررسی می‌کنم. من در تاریخ ایده‌هایی که این پیش‌فرض‌های فلسفی درباره ذهن کودکان از آنها سرچشمه می‌گیرند (افلاطون) و آسیبی که این امر در احترام به کودکان خردسال به عنوان متفکران انتزاعی مستقل وارد کرده است را ردیابی می‌کنم. من همچنین برنامه P4C را که توسط IAPC توسعه یافته است، با نگاهی به پیش‌فرض‌های مدرنیستی و عقل‌گرایانه آن نقد می‌کنم و با استفاده از کتاب‌های تصویری، جایگزینی فلسفی‌تر و سازگارتر پیشنهاد می‌دهم.
س: شما به من نوشتید که برنامه P4C را که توسط IAPC تدوین شده است، نقد می‌کنید. آیا آن را منتشر کردید؟
کارین: بله، من در پایان‌نامه دکترایم (۱۹۹۷) این کار را کردم. همچنین آن را در کتابی که با جوآنا هینز در حال نوشتن آن هستم و در سال ۲۰۱۰ توسط مجموعه تحقیقات روتلج در آموزش منتشر خواهد شد، منتشر خواهم کرد.
س: آیا شما آزمونی طراحی کردید تا بدانید که مهارت دانش‌آموزتان بهبود یافته است یا خیر؟ آیا این آزمون جواب می‌دهد؟ کارین: یک پروژه تحقیقاتی با استفاده از کتابچه راهنمای معلمان من با عنوان «آموزش فلسفه با کتاب‌های تصویری» (۱۹۹۲)[16] انجام شده است. ارزیابی با کودکان ۵ ساله انجام شد و در پروژه «بهبود استانداردهای خواندن در مدارس ابتدایی؛ گزارش نهایی، کمک‌های مالی برای برنامه پشتیبانی و آموزش آموزش (GETS) ۱۹۹۳-۹۴»[17] گزارش شده است. شورای شهرستان دیفد، اداره آموزش و پرورش[18].
[1] Karin Saskia Murris
[2] Teaching Philosophy with Picture Books
[3] Storywise: Thinking through Stories
[4] Newswise: Thinking through the News
[5] Dilemma Training – a method of ethical decision making
[6] Witwatersrand
[7] Johannesburg
[8] digital visualiser
[9] https://youtu.be/5dbUlL44eW8?si=Pkpz0fNtwiVuj5wT
[10] Where the Wild Things Are
[11] Maurice Sendak’s
[12] Wales
[13] Swansea
[14] mature/immature
[15] slow/bright
[16] Teaching Philosophy with Picture Books (1992).
[17] Improving Reading Standards In Primary Schools Project; Final Report, Grants for Education Support and Training Programme (GETS) 1993-94.
[18] Dyfed County Council, Education Department.
